Czym jest metoda BLW?

Metoda BLW – z angielskiego Baby-led Weaning, a po polsku: Bobas Lubi Wybór to sposób rozszerzania diety malucha. W tym podejściu niemowlak sam wybiera, co chce jeść. Odkrywa tekstury i smaki na własną rękę, i to dosłownie, bo odchodzicie od karmienia łyżeczką. Jedzenie w formie stałej jest podawane dziecku w niewielkich kawałkach, które z łatwością chwyci dłonią.

Jak wprowadzić metodę BLW? Najważniejsze zasady

1. Metoda BLW powinna być wdrażana najwcześniej od 7. miesiąca życia ze względów bezpieczeństwa. Dziecko musi umieć samodzielnie siedzieć i utrzymywać głowę. Ważne jest też, aby przejawiało zainteresowanie jedzeniem.
2. Podczas posiłku BLW dziecko powinno stabilnie siedzieć. Doskonale sprawdzi się tu krzesełko do karmienia.
3. Początkowo łączcie metodę BLW z karmieniem piersią albo mlekiem modyfikowanym. Wystarczą 2–3 posiłki BLW w ciągu dnia.
4. W trakcie posiłku metodą BLW dziecko powinno mieć podaną wodę. Pamiętajcie, że stałe pokarmy zawierają mniej wody niż mleko albo przeciery. Możecie więc zaobserwować, że maluch więcej pije.
5. Istotą tej metody karmienia jest samodzielność dziecka oraz to, aby bobas decydował, co i ile zje. Nie pomagajcie mu więc ani nie przeszkadzajcie, np. wkładając kawałki warzyw do rączki. 
6. Czuwajcie nad dzieckiem w trakcie posiłku. Maluch, który dopiero uczy się jeść pokarmy stałe, może się zakrztusić albo zadławić, zapchać sobie nosek bananem, wetrzeć jedzenie w oko. Uważna opieka rodziców jest warunkiem bezpiecznego wdrażania BLW.

Pierwsze produkty przy BLW

Pierwsze produkty w metodzie BLW powinny być stosunkowo miękkie, o zwartej strukturze. Twarde warzywa (np. marchewka, brokuły) wymagają ugotowania. W poniższej tabeli znajdziecie przykładowe składniki, które możecie wprowadzać w ramach BLW:

Jakich produktów unikać przy metodzie BLW?

Przy metodzie BLW należy unikać produktów:

• Twardych – jak orzechy, surowe warzywa korzeniowe i twardsze owoce (np. jabłka), a także warzywa i owoce z twardą skórką.
• Chrupiących – jak pieczywo ze skórką, popcorn.
• Okrągłych, kulistych – winogron, jagód, pomidorków koktajlowych w całości. Wymagają one pokrojenia na mniejsze kawałki, np. w ćwiartki, które niemowlę może łatwo rozdrobnić w buzi. Nieprzekrojone mogą utknąć w gardle i wywołać zadławienie, a z uwagi na okrągły kształt ich usunięcie jest szczególnie trudne - przekrój przełyku jest okrągły, więc winogrono albo pomidorek koktajlowy może utknąć.
• Kleistych i mazistych – jak masło orzechowe, słodkie kremy kanapkowe czy krówki ciągutki – a także takich, które stają się lepiące po umieszczeniu w buzi (wafelki, chleb).
• Produktów gotowanych na sypko – jak kasze, ryże, rośliny strączkowe. Mogą one być podawane w postaci zwartych kostek.
• Ziarnistych – jak ciecierzyca, groszek zielony, ziarna słonecznika czy dyni. Jeśli nie chcecie rezygnować z tych składników w diecie dziecka, możecie je podawać w formie pasty.
• Kruszących się, np. ciastek, wafelków.

Pomysły na posiłki przy BLW

Poniżej podpowiadamy, co możecie przyrządzić z dopuszczalnych w ramach metody BLW składników. Stanowią one podstawę pełnowartościowych posiłków dla całej rodziny. Zainspirujcie się infografiką poniżej. A oto nasze propozycje pysznych dań na etapie rozszerzania diety metodą BLW:

• Omlety na słono i słodko. Możecie je urozmaicać warzywami, mięsem, posmarować pastą.
• Pieczone owsianki. Ich gama jest niemal nieograniczona! Owsianka smakuje świetnie z bananem, malinami, pieczonym jabłkiem, ale może być też przyrządzana w wersji wytrawnej, np. z jajkiem, łososiem i awokado.
• Sałatki warzywne podawane z kulkami z kaszy.
• Pieczywo (bez skórek!) posmarowane np. pastą z awokado.
• Naleśniki i placki - podobnie jak omlety, mogą być przygotowywane na słodko i słono.
• Makarony z sosami warzywnymi, np. z dyniowo-pomidorowym.
• Pieczenie i pasztety mięsne oraz warzywne (albo mieszane).

To tylko kilka pomysłów. Żywienie w metodzie BLW jest bardzo elastyczne. Dania bazowe: placki, naleśniki, zupy, omlety, makarony, pasztety i pieczenie można uzupełniać o szeroką gamę składników. Ważne jest, aby całość była bezpieczna dla maluszka (miękka, bez chrupiących składników, kulek i twardych skórek, pokrojona na kawałki). Wybierajcie zdrowe metody obróbki termicznej, np. pieczenie zamiast smażenia.

Desery BLW

W metodzie BLW nie brakuje słodkich przysmaków. Możecie przyrządzić np.:

• chlebek bananowy - pyszne ciasto bez dodatku białego cukru, które swoją słodkość zawdzięcza owocom,
• ciasto marchewkowe,
• gofry z owocami,
• muffinki, świetnie sprawdzą się dyniowe.

Początki z BLW mogą być nieco brudne. Uzbrójcie się zatem w cierpliwość. Początkowo sporo jedzenia będzie lądować na blacie i podłodze zamiast w buźce dziecka. „Szkody” ograniczy dobrze dobrane krzesełko do karmienia. Co ważniejsze, zapewni dziecku prawidłową postawę podczas posiłku.

Wybór bezpiecznego krzesełka do karmienia

Bezpieczne krzesełko do karmienia powinno być wyposażone m.in. w pasy stabilizujące. Regulowany podnóżek zapewni prawidłowe podparcie, a przy okazji będzie sprzyjał budowaniu dobrych wzorców postawy.

Zwróćcie uwagę, jakie elementy krzesełka są regulowane, jaki jest maksymalny udźwig i w jakim przedziale wiekowym dziecko może z niego korzystać.

Metoda BLW wymaga nie tylko bezpiecznego posadowienia bobasa. Idealnie, gdy krzesełko do karmienia łatwo się czyści. Dostępne są np. krzesełka ze zdejmowaną tacą, którą można myć w zmywarce.

Jeśli zdecydujecie się na krzesełko do karmienia tapicerowane (np. z miękkim oparciem), celujcie w materiały syntetyczne lub impregnowane. Nie będą zbyt łatwo wchłaniać zabrudzeń.

Przejdźcie do poradnika, który pomoże wybrać bezpieczne, stabilne i łatwe do czyszczenia krzesełko do karmienia waszego bobasa.

Zalety metody BLW

Oto powody, dla których warto rozważyć rozszerzanie diety przez BLW:

• Wasz maluch wszystkimi zmysłami oswaja się z jedzeniem bez przejściowego etapu papek ze słoika. Od razu poznaje smak, zapach, teksturę, kolor, temperaturę poszczególnych składników posiłku w ich nieprzetworzonej formie. To stymuluje rozwijające się intensywnie zmysły.
• Chwytanie jedzenia rączkami, a następnie samodzielne umieszczanie go w buzi to doskonałe ćwiczenie! Stosując metodę Bobas Lubi Wybór, wspieracie rozwój jego koordynacji i motoryki.
• Twarde pokarmy sprzyjają zdrowiu jamy ustnej malucha na wiele sposobów. Gryzienie i przeżuwanie działa na dziąsła jak masaż - poprawia ukrwienie i stymuluje wzrost zębów. Wspiera też rozwój mowy. BLW sprawdzi się świetnie w okresie ząbkowania. Urozmaicona konsystencja posiłku zapobiega też próchnicy.
• Urozmaicona dieta od najmłodszych lat. BLW obejmuje wszystkie grupy pokarmów w ogromnej różnorodności.
• BLW pozwala maluchowi najeść się w sam raz. Dziecko, kierując swoim posiłkiem, zje tyle, ile potrzebuje.
• Pora karmienia to pora zabawy! Maluch sprawdza, wybiera, testuje. Jest to znacznie bardziej ekscytujące i przyjemniejsze niż wciskanie łyżeczki z monotonną papką do buzi, prawda? Dzięki temu czas posiłku zaczyna się brzdącowi miło kojarzyć.
• Mniejsze zaangażowanie w nakarmienie dziecka, a większe w obecność przy nim. Możecie odłożyć łyżki i zjeść posiłek wspólnie z maluchem. To buduje więzi. Nie bez znaczenia jest tu fakt, że dziecko uczy się przez naśladowanie dorosłych. Dotyczy to również tego, co i jak jeść.
• Dr Kimberly Churbock, pediatra z Cliveland Clinic w artykule „Baby-Led Weaning: What You Need To Know” („ Co musisz wiedzieć?”) podkreśla, że BLW jest szybsze i tańsze niż słoiczki: „Przy BLW, zamiast kupować lub przygotowywać konkretne pokarmy dla dziecka, przygotowujesz ten sam posiłek dla całej rodziny, modyfikując go nieco na potrzeby dziecka”.
• Ćwiczenie odruchu krztuszenia. Jak podaje dietetyk Katarzyna Szulc w artykule „Rozszerzanie diety niemowlaka BLW – zakrztuszenie i zadławienie”, Baby-led Weaning prawidłowo prowadzony nie zwiększa ryzyka zakrztuszenia ani zadławienia. Krztuszenie, jako mechanizm obronny ciała, jest naturalnym etapem w nauce jedzenia. Stałe kawałki jedzenia podawane maluchowi karmionemu metodą BLW pozwalają rozwijać ten odruch.

Wady metody BLW

Do wad metod BLW zaliczyć musimy to, że wymaga ona sporo sprzątania i dużej czujności rodziców. Wbrew obiegowym opiniom metoda BLW nie zwiększa ryzyka zadławienia, jeśli jest prawidłowo wdrażana. Możecie zauważyć u swojego brzdąca częstszy odruch krztuszenia niż przy karmieniu blendowanymi posiłkami. Maluch może wypluwać jedzenie, a nawet wymiotować. Jest to naturalne. Nie ma potrzeby zatrzymywać ani krztuszenia, ani wymiotów.

Jak uniknąć zadławienia przy BLW?

Aby uniknąć zadławienia przy BLW, powinniście trzymać się najważniejszych zasad bezpieczeństwa. Oto co możecie zrobić, aby nie doszło do zadławienia podczas posiłku BLW:

1. Podawajcie tylko zalecane produkty przygotowane w odpowiedni sposób: ugotowane, pokrojone, pozbawione twardych elementów – zależnie od składnika.
2. Nie podawajcie produktów wskazanych jako nieodpowiednie dla niemowlaka przy BLW.
3. Sprawdzajcie miękkość i strukturę jedzenia.
4. Podawajcie składniki odpowiednio pokrojone. Kawałki jedzenia w BLW powinny mieć kształt słupków o grubości palca dorosłej osoby. Najlepszą miarką jest zwinięta w pięść dłoń waszej pociechy. Jedzenie krójcie w kawałki węższe niż piąstka dziecka, ale dłuższe niż ona. Odpowiedni fragment to taki, który daje się pewnie chwycić, ale nieco wystaje z rączki.
5. Bacznie obserwujcie malucha podczas posiłku.
6. Nie reagujcie nerwowo, gdy dziecko odkasłuje i wypluwa jedzenie. Jego układ pokarmowy dopiero uczy się, jak „obsługiwać” większe kawałki. Odruch krztuszenia powstaje znacznie łatwiej niż u dorosłych. Pozwólcie dziecku odkrztusić pokarm.
7. Bądźcie gotowi do reakcji na wypadek zadławienia. Klepanie czy potrząsanie może dać efekt odwrotny do zamierzonego, jeśli dziecko odkrztusza, ale się nie dławi.
8. Zapoznajcie się z objawami zadławienia oraz metodami radzenia sobie w tej sytuacji.

Ostatnia, ale bardzo ważna wskazówka: dziecko musi być gotowe do wdrożenia BLW! To zalecenie nie tylko doświadczonych mam, ale też specjalistów. W opracowaniu „Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci” możecie znaleźć informację:

„Nie ma jednego właściwego wieku, w którym u wszystkich niemowląt należy wprowadzić pokarmy uzupełniające. Zależy to od cech i rozwoju osobniczego każdego niemowlęcia” (zaznaczenie własne).

Jeśli maluszek jeszcze nie trzyma głowy stabilnie, nie siedzi samodzielnie albo nie interesuje go inne jedzenie niż mleko – poczekajcie.