Jak postępować z odciągniętym mlekiem
Data publikacji: 19.02.2025
Mleko matki to unikatowy pokarm, który zawiera niezbędne składniki odżywcze wspierające rozwój dziecka. Jego skład jest zawsze idealny i perfekcyjnie dostosowany do potrzeb dziecka i co ważne, zmienia się w zależności od etapu laktacji. Warto pamiętać, że Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie dziecka mlekiem matki do 6. miesiąca życia, ponieważ zapewnia to wszystkie niezbędne substancje odżywcze i wzmacnia odporność dziecka.
Niekiedy mama nie karmi bezpośrednio z piersi, a odciąganym pokarmem. Wtedy niezwykle istotne jest jego odpowiednie przechowywanie, a także podgrzewanie, które pozwalają na zachowanie wartości odżywczych, witamin i składników bioaktywnych.
Higiena i przygotowanie do odciągania mleka
Zanim zaczniemy odciągać mleko, ważne jest zadbanie o higienę. Przede wszystkim akcesoria, z których korzystamy, muszą być starannie umyte. Na początku warto umyć ręce, a następnie laktator.
Wybierając laktator, warto zwrócić uwagę na to, czy łatwo będzie go utrzymać w czystości i czy są dostępne części wymienne (małe silikonowe elementy, które mogą się szybciej zużywać).
Po odciągnięciu mleka należy przechowywać je w szczelnych pojemnikach. Najlepsze będą te dedykowane do przechowywania mleka matki.
Zarówno części laktatora, mające kontakt z mlekiem, jak i same pojemniczki warto sterylizować. Nie musisz tego robić po każdym karmieniu, ale warto przynajmniej raz dziennie.
Woreczki, służące do mrożenia mleka są jednorazowe i od razu gotowe do użycia.
Jak zamrażać i przechowywać mleko matki?
Mleko matki można przechowywać w lodówce lub zamrażać, jeśli nie będzie ono zużyte od razu.
Można także zostawić je w temperaturze pokojowej jeśli ma być zużyte do 4 godzin (a nawet dłużej, gdy temperatura jest niższa).
Mleko zamrożone może być przechowywane w zamrażarce przez okres do 6 miesięcy, jednak po rozmrożeniu nie należy go ponownie zamrażać. Aby zachować jak najlepszą jakość mleka, należy przechowywać je w specjalnych woreczkach przeznaczonych do mrożenia.
W lodówce można przechowywać mleko do 96h (4 dni), najlepiej, aby nie było ono przechowywane na drzwiach lodówki, a w głębi.
Jak przechowywać mleko w podróży?
Jeśli planujesz krótką podróż, możesz zabrać mleko gotowe do podania np w butelce i przechowywać do 4 h w temperaturze pokojowe. Pamiętaj, by schować je przed działaniem wysokich temperatur i promieniowania słońca.
W podróż dłuższą niż 3-4h zabrać ze sobą lodówkę turystyczną lub termos, które utrzymują mleko w odpowiedniej temperaturze. W lodówkach turystycznych mleko matki można przechowywać przez kilka godzin, a termosy pomagają utrzymać odpowiednią temperaturę nawet przez całą dobę. Pamiętaj, by zawsze mieć ze sobą odpowiednią ilość lodu lub wkładów chłodzących, by utrzymać mleko w chłodnej temperaturze.
Jak podgrzewać mleko matki?
Do podgrzewania mleka matki najlepiej używać kąpieli wodnej lub specjalnych podgrzewaczy. Dzięki temu mleko podgrzewa się równomiernie, zachowując swoje wartości odżywcze. Warto zwrócić uwagę na to, aby podgrzewacz miał ustawienia temperatur i nie przegrzewać mleka.
Nigdy nie należy podgrzewać mleka w mikrofalówce, bo może to mieć negatywny wpływ na zawarte w nim składniki!
Mleka przechowywanego w temperaturze pokojowej w ogóle nie trzeba podgrzewać. Taka temperatura jest odpowiednia do spożycia, chociaż niektóre dzieci preferują cieplejsze mleko.
Jak rozmrażać mleko?
Najbezpieczniej jest włożyć mleko na 12h do lodówki, aby samo się rozmroziło. Można je wtedy użyć w ciagu 24h od rozmrożenia.
Jeśli nie mamy tyle czasu, można rozmrozić mleko szybciej, w kąpieli wodnej lub podgrzewaczu z funkcja rozmrażania. Takie mleko może stracić część właściwości, ale nadal jest bezpieczne i odpowiednie do podania.
Pamiętaj, by nigdy nie zamrażać mleka ponownie. Niezjedzone resztki należy wyrzucić.
Jak poznać, że mleko się zepsuło?
Mleko matki, mimo swojej wyjątkowej trwałości, może się zepsuć, zwłaszcza jeśli nie jest odpowiednio przechowywane. Warto zwrócić uwagę na kilka oznak, które mogą wskazywać na to, że mleko jest już niezdatne do spożycia:
- Dziwny zapach (kwaśny, nieprzyjemny)
- Zmiana konsystencji (pojawia się kleisty „glut")
- Przechowywanie mleka dłużej niż zalecany czas
Jeśli mleko wykazuje którąkolwiek z tych cech, należy je natychmiast wyrzucić.
W tym miejscu warto podkreślić, ze są też cechy mleka, które są zupełnie normalne, a bywają interpretowane jako zepsute mleko. Np. zupełnie normalny jest lekko gorzkawy posmak, mydlany zapach lub rozwarstwienie. Wszystko to jest skutkiem działania naturalnie występujących w mleku enzymów.
Skład mleka matki
Badania naukowe potwierdzają, że mleko matki zachowuje wartość biologiczną przez całą laktację. Jego skład zmienia się w zależności od potrzeb dziecka, ale zawsze zapewnia wszystko, czego maluch potrzebuje. Dieta matki w bardzo niewielkim stopniu wpływa na skład mleka. Ma wpływ np na zawartość kwasu DHA, który jest kluczowy dla rozwoju mózgu i układu nerwowego dziecka, co zostało potwierdzone w pracy "Mleko matki - fenomen natury" Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Podsumowanie
Odpowiednie przechowywanie mleka matki jest kluczowe dla jego jakości i wartości odżywczych. Należy pamiętać o higienie przy odciąganiu mleka, używaniu odpowiednich pojemników, a także o zasadach przechowywania i podgrzewania. Dzięki tym prostym zasadom, mleko matki będzie nadal pełne wartościowych składników, które wspierają rozwój dziecka.
Autorka:
Maria Lepucka
Położna z 16 - letnim doświadczeniem zawodowym, zajmująca się opieką okołoporodową: przygotowaniem do rodzicielstwa oraz opieką nad mamą i dzieckiem po porodzie. Jako doradczyni laktacyjna od 7 lat prowadzi poradnię laktacyjną, oferując opiekę laktacyjną na najwyższym, III poziomie poradnictwa. Jako psychodietetyk wspiera mamy i dzieci w zdrowym żywieniu. Oprócz tego - wykładowca, influencerka oraz twórczyni kanału YouTube popularyzującego wiedzę z zakresu położnictwa, opieki nad niemowlęciem, karmienia piersią, żywienia i szeroko pojętego zdrowia.