Nawał pokarmu - czym jest i jak sobie z nim radzić

Data publikacji: 16.01.2025

Co oznacza nawał pokarmu?

Nawał pokarmu to fizjologiczny stan spowodowany intensywną produkcją mleka w piersiach. Nawał pokarmu występuje zwykle w pierwszych dniach po porodzie. Jest to proces adaptacji gruczołów piersiowych do potrzeb dziecka. Po początkowo niewielkich objętościowo porcjach siary, nagle pojawia się produkcja pokarmu, która może znacząco przewyższać aktualne zapotrzebowanie dziecka. Przy prawidłowym postępowaniu sytuacja jednak szybko się stabilizuje. Warto podkreślić, że mimo, iż est to naturalny proces, może być nieco uciążliwy.

Kiedy może pojawić się nawał pokarmu?

Zwykle nawał pokarmu występuje między 2. a 6. dobą po porodzie. Jego nasilenie i czas występowania zależy od indywidualnych predyspozycji kobiety, sposobu porodu, a także od częstości i skuteczności karmienia piersią. Aby nawał pokarmu przebiegał bez powikłań, konieczne jest odpowiednie postępowanie.

Jak wygląda nawał pokarmu?

Nawał pokarmu występuje zawsze w obu piersiach, chociaż przy dysproporcji między piersiami może zdarzyć się, że jest odczuwany nieco inaczej w każdej z nich. Podczas nawału piersi stają się wyraźnie powiększone, napięte, twarde, a czasem tkliwe i ciepłe w dotyku.

W fizjologicznym nawale pokarmu nie powinno pojawiać się zaczerwienienie, obrzęk ani problem z wypływem pokarmu.

Czy nawał pokarmu może boleć?

Tak, nawał pokarmu może być bolesny, zwłaszcza jeśli piersi są nadmiernie przepełnione. Ten ból zazwyczaj ustępuje po skutecznym opróżnieniu piersi przez dziecko. W okresie nawału może się także pojawić ckliwość brodawki, zwłaszcza, gdy z powodu jej napięcia dziecko ma problem z prawidłowym jej uchwyceniem.

Ile trwa nawał pokarmu?

Nawał pokarmu trwa zazwyczaj od 24 do 72 godzin. Nawał zwykle stopniowo ustępuje, a piersi dostosowują się do rytmu karmień podyktowanego przez dziecko. U niektórych kobiet proces ten może być nieco dłuższy, szczególnie jeśli laktacja nie została jeszcze dobrze uregulowana.

Jeśli czas mija, a piersi nadal produkują nadwyżki pokarmu i jest to uciążliwe, warto skonsultować się z doradcą laktacyjnym.

Koniecznie należy odwiedzić poradnię laktacyjną, gdy pojawią się niepokojąc objawy takie jak zaczerwienienie, obrzęka, a także problem z wypływem pokarmu.

Co zrobić, gdy ma się nawał pokarmu?

Najważniejsze jest regularne i skuteczne opróżnianie piersi, co zapobiega zastojom mleka i łagodzi dyskomfort. Tu trzeba jednak podkreślić, że nie należy opróżniać piersi nadmiernie, bo może to wystymulowrać nadmierna produkcje pokarmu.

Co robić w nawale pokarmu?

• Karmienie na żądanie: przystawianie dziecka na żądanie ale także według potrzeb matki. Jeśli dziecko długo nie zgłasza się do karmienia, a piersi się przepełniają, może sz sama zaproponować dziecku pierś.
• Odpowiednia technika przystawiania: upewnij się, że dziecko jest prawidłowo przystawione do piersi, aby skutecznie je opróżniało.
• Odciąganie mleka: jeśli dziecko nie jest w stanie opróżnić piersi, albo jest najedzone, a pierś jest nieznośnie napięta, odciągnij niewielką ilość mleka. Tu bardzo ważne jest, aby odciągać pokarm tylko do odczucia ulgi, bez nadmiernej stymulacji.
• Okłady: Zimne okłady po karmieniu pomogą zmniejszyć napięcie i łagodzić ból.

Domowe sposoby na nawał pokarmu

• Zimne okłady: bezpośrednio po opróżnieniu piersi będą łagodzić napięcie i zapobiegać dalszej nadmiernej produkcji pokarmu
• Liście kapusty: to alternatywne zimne okłady - chłodne, rozbite (by puściły sok) liście kapusty przyłożone do piersi działają przeciwzapalnie i łagodzą obrzęk.
• Delikatny masaż: delikatne głaskanie piersi całą dłonią w kierunku brodawki pomaga poprawić przepływ mleka. Nigdy nie należy ugniatać piersi, ani intensywnie masować.
• Herbaty ziołowe: napar z mięty pomaga wyregulować nadmierną produkcję pokarmu. Nieco silniej może podziałać także szałwia.
• Odpowiednia bielizna: Wybór dobrze dopasowanego biustonosza laktacyjnego może zmniejszyć dyskomfort i zapobiegać uciskowi piersi. Zadbaj o to, aby pierś nie była w żadnym miejscu uciskana przez odzież.

Nawał pokarmu jest prawidłowym, naturalnym etapem laktacji, ale może być uciążliwy i wymaga uwagi, aby nie przerodził się w bardziej poważne problemy, takie jak zapalenie piersi. Jeśli ból i obrzęk nie ustępują, warto skonsultować się z doradcą laktacyjnym.

Autorka:

Maria Lepucka

Położna z 16 - letnim doświadczeniem zawodowym, zajmująca się opieką okołoporodową: przygotowaniem do rodzicielstwa oraz opieką nad mamą i dzieckiem po porodzie. Jako doradczyni laktacyjna od 7 lat prowadzi poradnię laktacyjną, oferując opiekę laktacyjną na najwyższym, III poziomie poradnictwa. Jako psychodietetyk wspiera mamy i dzieci w zdrowym żywieniu. Oprócz tego - wykładowca, influencerka oraz twórczyni kanału YouTube popularyzującego wiedzę z zakresu położnictwa, opieki nad niemowlęciem, karmienia piersią, żywienia i szeroko pojętego zdrowia.