Karmienie piersią. Wszystko, co trzeba wiedzieć na początek.

Karmienie piersią to bardzo wyjątkowy czas w życiu każdej młodej mamy. To zarówno momenty pełne bliskości, czułości, budowania niezastąpionej więzi z dzieckiem, ale też niepewności i strachu przed tym, co nowe i jeszcze nieznane.

Początek macierzyństwa dla wielu kobiet bywa wyzwaniem. Aby wspierać młode mamy w opiece nad swoimi nowo narodzonymi dziećmi, w tym artykule przygotowaliśmy odpowiedzi na najczęstsze pytania, które nurtują kobiety karmiące piersią.

Z artykułu dowiesz się, m.in. jak karmić piersią noworodka, jak często to robić i jak długo kontynuować karmienie piersią. Wyjaśnimy również, jakie produkty młoda mama powinna uwzględnić w swojej diecie, aby zapewnić sobie i maluszkowi wszystko, co najlepsze. Sprawdzimy, jaka pozycja do karmienia jest najwygodniejsza i jak łączyć mleko matki z innym pokarmem.

W tym kompleksowym przewodniku znajdziesz wszystkie najważniejsze informacje dotyczące karmienia dziecka piersią oraz to, co warto wiedzieć na początek. Chcemy pomóc Ci poczuć się pewniej w nowej roli mamy. Zostań z nami!

Jak karmić piersią noworodka?

Przystawienie noworodka do piersi to kluczowy element skutecznego karmienia piersią. Po pierwsze upewnij się, że jesteś w wygodnej pozycji, która pozwoli Ci trzymać dziecko blisko siebie. Możesz użyć poduszki do karmienia, aby wesprzeć ramiona i plecy.

Podczas karmienia, dziecko powinno być zwrócone brzuchem do Twojego brzucha, z nosem na wysokości brodawki. Usta dziecka powinny być szeroko otwarte. Delikatnie podtrzymuj pierś jedną ręką, kciukiem u góry i palcami u dołu, tworząc literę "C". Nie ściskaj piersi zbyt mocno, aby nie zakłócić przepływu mleka.

Gdy dziecko szeroko otworzy usta, przystaw je do piersi, celując brodawkę w stronę podniebienia dziecka. Upewnij się, że dziecko chwyta nie tylko brodawkę, ale także otoczkę wokół niej.

Jak rozpoznać, że dziecko prawidłowo ssie? Usta dziecka powinny być szeroko otwarte, a wargi wywinięte na zewnątrz. Dziecko ssie dobrze, jeżeli słyszysz regularne dźwięki przełykania mleka. Karmienie nie powinno powodować bólu. Jeśli odczuwasz dyskomfort, możliwe, że dziecko nie jest prawidłowo przystawione. Po karmieniu powinnaś zauważyć, że piersi są wyraźnie miększe i lżejsze.

Jakie są najlepsze pozycje do karmienia piersią?

Pozycja leżąca (pozycja boczna)

• Zalety: Idealna do karmienia nocnego lub po cesarskim cięciu. Pozwala mamie odpocząć podczas karmienia.
• Jak to zrobić?: Połóż się na boku, podtrzymując głowę na poduszce. Połóż dziecko na boku, brzuszkiem do Twojego brzucha. Przytrzymaj dziecko jedną ręką, drugą ręką przystawiając pierś do jego ust.

Pozycja spod pachy (football hold)

• Zalety: Dobra dla mam z dużym biustem lub po cesarskim cięciu. Pozwala lepiej kontrolować główkę dziecka.
• Jak to zrobić?: Usiądź wygodnie, używając poduszki do wsparcia pleców. Połóż dziecko pod pachą, jego nogi skierowane do tyłu. Podtrzymuj główkę dziecka dłonią, a piersią przystawiaj do jego ust.

Pozycja klasyczna (cradle hold)

• Zalety: Najbardziej popularna i naturalna pozycja. Dobra dla mam i dzieci, które opanowały już technikę karmienia.
• Jak to zrobić?: Usiądź wygodnie, przytrzymując dziecko w zgięciu ramienia. Jego główka spoczywa na Twoim przedramieniu, a ciało jest zwrócone do Twojego brzucha. Drugą ręką możesz przystawić pierś do ust dziecka.

Karmienie piersią to nie tylko sposób na dostarczenie dziecku niezbędnych składników odżywczych, ale także istotny element budowania więzi. Ważne jest, abyś czuła się pewnie i komfortowo w tej roli. Pamiętaj, że każde dziecko jest inne, a początki mogą być trudne.

Nie bój się prosić pielęgniarki czy położnej o pomoc i wsparcie. Twoje zdrowie i dobre samopoczucie są równie ważne, jak zdrowie Twojego maluszka.

Jak przystawiać dziecko do piersi, aby dobrze ssało?

Aby dziecko prawidłowo ssało pierś, należy zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów. Po pierwsze, ważne jest, aby dziecko było przystawione do piersi, a nie pierś do dziecka.

Maluch powinien leżeć na boku, przytulony brzuszkiem do mamy, z głową, ramieniem i biodrem w jednej linii. Wargi dziecka powinny być szeroko rozchylone, tworząc kąt około 120-130 stopni, a broda i czubek nosa powinny dotykać piersi. Język dziecka powinien być widoczny w kąciku ust podczas ssania, a policzki wypełnione.

Prawidłowe uchwycenie brodawki obejmuje całą otoczkę lub jej dużą część, co zapewnia szczelne wypełnienie buzi dziecka. Jeśli dziecko uchwyci pierś za płytko, należy delikatnie włożyć czysty palec do kącika ust, aby przerwać ssanie i spróbować ponownie. Karmienie powinno być komfortowe dla mamy, bez bólu i dyskomfortu, a odczucie ssania powinno przypominać lekkie pociąganie lub mrowienie.

Co ile karmić piersią?

Noworodki zazwyczaj karmione są na żądanie, co oznacza, że należy je karmić zawsze, gdy wykazują oznaki głodu. W praktyce oznacza to, że noworodek powinien być przystawiany do piersi co 2-3 godziny, zarówno w dzień, jak i w nocy. Oznaki głodu mogą obejmować: ssanie rączek, szukanie piersi, płacz (to już późny sygnał głodu).

Zarówno lekarze, jak i doświadczone mamy zgadzają się, że karmienie na żądanie pomaga w prawidłowym rozwoju dziecka i wspiera produkcję mleka u mamy. Średnio, noworodek może być karmiony od 8 do 12 razy w ciągu 24 godzin. Ważne jest, aby obserwować potrzeby dziecka i dostosowywać częstotliwość karmienia do jego naturalnego rytmu.

Pierwsze karmienie powinno nastąpić jak najszybciej po narodzinach, najlepiej między 20 a 40 minutą życia. Jest to idealny moment, aby położyć noworodka na brzuchu mamy w pozycji „skóra do skóry”. Kontakt „skóra do skóry” pomaga dziecku poczuć się bezpiecznie, stabilizuje jego temperaturę ciała, tętno i oddech, a także ułatwia pierwsze przystawienie do piersi.

Częste karmienie noworodka jest niezwykle ważne, ponieważ

• Wspiera produkcję mleka: Częste karmienie stymuluje produkcję mleka, co jest kluczowe w pierwszych tygodniach życia dziecka.
• Zaspokaja potrzeby noworodka: Noworodki mają niewielkie żołądki i potrzebują regularnych, częstych posiłków, aby zaspokoić swoje potrzeby energetyczne.

Buduje więź: Częsty kontakt z mamą podczas karmienia wzmacnia więź emocjonalną z dzieckiem.

Jak długo karmić piersią?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz liczni eksperci zalecają wyłączne karmienie piersią przez pierwsze sześć miesięcy życia dziecka. Oznacza to, że przez pół roku mleko matki powinno być jedynym źródłem pożywienia dla niemowlęcia, ponieważ dostarcza ono wszystkich niezbędnych składników odżywczych, witamin i minerałów potrzebnych do zdrowego rozwoju.

Po ukończeniu sześciu miesięcy wprowadza się stopniowo pokarmy stałe, jednocześnie kontynuując karmienie piersią. WHO zaleca, aby karmienie piersią trwało do co najmniej drugiego roku życia dziecka, a nawet dłużej, jeśli mama i dziecko mają taką możliwość i chęć.

Kontynuacja karmienia piersią po wprowadzeniu pokarmów stałych przynosi wiele korzyści zdrowotnych, w tym wzmacnia układ odpornościowy dziecka i wspomaga rozwój emocjonalny.

Jeśli natomiast chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego, jak skutecznie, bezpiecznie i zdrowo odstawić dziecko od piersi, zapraszamy do przeczytania naszego artykułu na ten temat:Wspieramy mamy: jak odstawić dziecko od karmienia piersią.

Co powinna jeść kobieta karmiąca piersią?

Zdrowa dieta młodej mamy, szczególnie karmiącej piersią, jest kluczowa dla jej dobrego samopoczucia oraz prawidłowego rozwoju dziecka. Dieta powinna być zróżnicowana i bogata w składniki odżywcze, które wspierają produkcję mleka i dostarczają niezbędnych substancji zarówno mamie, jak i dziecku.

Warto pamiętać, że odpowiednie żywienie wpływa na jakość mleka matki oraz jej energię i zdrowie, a także samopoczucie. Jakie są zatem najważniejsze składniki odżywcze, które powinny znaleźć się w diecie karmiącej matki?

• Białka
  
  
• Przykłady pokarmów: chude mięso, ryby, jaja, nabiał, rośliny strączkowe.
• Korzyści: Białka są niezbędne do wzrostu i naprawy tkanek. Wspierają rozwój mięśni i układu immunologicznego dziecka, a także pomagają mamie w regeneracji po porodzie.
• Zdrowe tłuszcze
  
  
• Przykłady pokarmów: awokado, orzechy, nasiona, oliwa z oliwek, tłuste ryby (np. łosoś, makrela).
• Korzyści: Zdrowe tłuszcze, w tym kwasy omega-3, są ważne dla rozwoju mózgu i oczu dziecka. Pomagają także w absorpcji witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, takich jak witaminy A, D, E i K.
• Witaminy i minerały
  
  
• Witamina D: ryby, wzbogacane mleko, jajka.

  Korzyści: Wspiera zdrowie kości i układ odpornościowy.

• Witamina C: owoce cytrusowe, truskawki, papryka.

  Korzyści: Wspomaga wchłanianie żelaza i wzmacnia układ odpornościowy.

• Żelazo: czerwone mięso, szpinak, soczewica.

  Korzyści: Zapobiega anemii i wspiera produkcję czerwonych krwinek.

• Wapń: nabiał, brokuły, tofu.

  Korzyści: Wzmacnia kości i zęby, zarówno mamy, jak i dziecka.

Warto także pamiętać, że prawidłowe nawodnienie jest absolutnie koniecznie przy laktacji. W czasie karmienia piersią należy zwiększyć spożycie płynów o ok. 800 - 1000 ml na dobę. Najlepiej sięgać po wodę niegazowaną, delikatne napary owocowe lub ziołowe.

Skoro wiemy już, co młoda mama powinna spożywać w ramach posiłków, przyjrzyjmy się teraz bliżej temu, czego powinna unikać, dla dobra noworodka. Przede wszystkim kobiety karmiące piersią powinny unikać pewnych substancji, które mogą wpływać na zdrowie ich dziecka.

• Leki a karmienie piersią: Ibuprofen, paracetamol i inne leki powinny być przyjmowane zawsze po konsultacji z lekarzem, co z resztą rekomendują ulotki większości leków.
• Alkohol a karmienie piersią: Spożywanie alkoholu jest niewskazane w czasie karmienia piersią. Należy mieć świadomość, że alkohol przenika do mleka mamy i jego stężenie jest niemal takie samo jak we krwi. Jednak, jeżeli karmiąca mama już decyduje się na spożycie alkoholu, to uznaje się, że 1 porcja alkoholu (10-12g) zostanie usunięta z krwi i mleka mamy w ciągu ok. 2,5 godziny. Dla przypomnienia, jedna porcja alkoholu to 125 ml wina lub 330 ml piwa lub 35ml wódki). Jeżeli mama spożyje więcej alkoholu, to musi znacznie wydłużyć przerwę w karmieniu, a przed spożyciem alkoholu odciągnąć pokarm, aby zapewnić odpowiedni zapas pokarmu dziecku.

Nikotyna i inne używki a karmienie piersią: Karmiąca mama nie powinna palić papierosów oraz spożywać nadmiernej ilości kofeiny (zaleca się nie przekraczać 300 mg kofeiny na dobę - nadmiar może powodować pobudzenie i rozdrażnienie u dziecka). Pamiętajmy, że kofeina to nie tylko kawa, ale też kakao, czy napoje energetyzujące.

Pomocne akcesoria przy karmieniu piersią

Karmienie piersią może być bardziej komfortowe i efektywne dzięki odpowiednim akcesoriom. Oto najważniejsze z nich, które mogą znacznie ułatwić życie każdej karmiącej mamie:

• Biustonosze do karmienia to specjalistyczna bielizna zaprojektowana z myślą o wygodzie i funkcjonalności. Charakteryzują się łatwo odpinanymi miseczkami, które umożliwiają szybki i dyskretny dostęp do piersi. Wybierając biustonosz, upewnij się, że zapewnia on odpowiednie wsparcie bez uciskania, że jest wygodny i komfortowy. Wybieraj naturalne, oddychające tkaniny, które są delikatne dla skóry. Sprawdź także możliwość regulacji obwodu i ramiączek, aby dostosować biustonosz do zmieniającego się kształtu ciała.
• Poduszki do karmienia są dostępne w różnych kształtach i rozmiarach, zaprojektowano je tak, aby zapewnić wsparcie i komfort zarówno mamie, jak i dziecku. Główne typy poduszek to: klasyczne poduszki w kształcie litery C, które podtrzymują dziecko na odpowiedniej wysokości, redukując napięcie w ramionach i plecach mamy. Są też poduszki w kształcie litery U, które oferują dodatkowe wsparcie dla pleców i boków mamy. Sprawdzą się idealne do długich sesji karmienia. Można też zdecydować się na poduszki wielofunkcyjne, które mogą być używane również jako podparcie dla dziecka podczas nauki siedzenia.
• Laktatory i pojemniki na mleko są nieocenione dla mam, które potrzebują odciągać mleko. Mogą być ręczne lub elektryczne. Laktatory ręczne są ciche, przenośne i zazwyczaj tańsze. Idealne do okazjonalnego użytku. Laktatory elektryczne sąszybsze i bardziej efektywne, szczególnie polecane dla mam, które muszą regularnie odciągać mleko. Należy pamiętać, że przechowywanie mleka wymaga odpowiednich pojemników, które są bezpieczne dla żywności. Pamiętaj, aby zawsze wpisywać datę odciągnięcia mleka i przechowywać je zgodnie z zaleceniami dotyczącymi temperatury. Więcej na temat wyboru laktatora znajdziesz w naszym artykule:Jaki laktator wybrać.
• Kremy na brodawki. Karmienie piersią może czasami prowadzić do podrażnień brodawek. Kremy i maści na bazie lanoliny lub innych naturalnych składników mogą przynieść ulgę i przyspieszyć gojenie. Warto wybierać produkty hipoalergiczne, bezpieczne dla dziecka.
• Chusteczki nawilżane do piersi. Używane przed karmieniem, aby oczyścić i nawilżyć brodawki.
• Podkłady laktacyjne. Wkładane do biustonosza, aby wchłaniać wyciekające mleko i chronić odzież przed zabrudzeniem.
• Odzież do karmienia. Specjalnie zaprojektowana odzież, która ułatwia dostęp do piersi i pozwala na dyskretne karmienie w miejscach publicznych.

Odpowiednie akcesoria do karmienia piersią mogą znacząco poprawić komfort i skuteczność karmienia, pomagając mamom cieszyć się tym wyjątkowym czasem spędzonym z ich maluszkiem.

Karmienie mieszane - czy warto i co oznacza w praktyce?

Karmienie mieszane to metoda łączenia karmienia piersią z karmieniem mlekiem modyfikowanym. Może być stosowane w różnych sytuacjach, na przykład, gdy mama wraca do pracy i nie może regularnie karmić piersią, gdy produkcja mleka jest niewystarczająca lub gdy dziecko ma trudności z przystawieniem do piersi.

Pediatrzy proponują karmienie mieszane jako sposób na zapewnienie dziecku odpowiedniej ilości pokarmu, gdy wyłączne karmienie piersią nie jest możliwe. Dziecko nadal korzysta z wartości odżywczych i immunologicznych zawartych w mleku matki, jednocześnie otrzymując dodatkowe pokarmy potrzebne do prawidłowego rozwoju.

Jednak karmienie mieszane może również wiązać się z pewnymi trudnościami, takimi jak ryzyko zmniejszenia produkcji mleka u mamy, gdy pierś nie jest regularnie opróżniana, oraz potencjalne problemy z laktacją. Z punktu widzenia lekarzy pediatrów, kluczowe jest monitorowanie zarówno wagi dziecka, jak i stanu zdrowia mamy, aby upewnić się, że karmienie mieszane jest skuteczne i nie prowadzi do żadnych problemów zdrowotnych.

Karmienie mieszane jest pewną alternatywą, którą mama może zastosować, jednak zdecydowanie najbardziej rekomenduje się podawanie mleka mamy, które jest najodpowiedniejszym pokarmem dla maluszka.

Jeżeli mama wraca do pracy lub chciałaby dzielić obowiązki karmienia z innymi opiekunami i być bardziej elastyczna to warto skorzystać z laktatora. Dzięki niemu można odciągać swoje mleko, robić zapasy i podczas nieobecności mamy inny opiekun może podać mleko mamy, które pozostaje najodpowiedniejszym pokarmem dla dziecka.

Podsumowując, karmienie piersią to piękny i ważny etap w życiu każdej młodej mamy, pełen bliskości i wyjątkowych chwil z dzieckiem. Znajomość technik karmienia, odpowiednia dieta, a także pomocne akcesoria mogą znacznie ułatwić ten proces. Pamiętaj, że każda mama i każde dziecko są inne, dlatego warto dostosować podejście do własnych potrzeb i sytuacji. Jeśli masz pytania lub wątpliwości, nie wahaj się szukać wsparcia i porad u specjalistów lub innych rodziców.

Autorka:

Patrycja Gonczarko (@polozna_mamazu)

Jestem położną oraz instruktorem porodu w głębokim relaksie. Ukończyłam studia magisterskie na Uniwersytecie Medycznym im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Największe spełnienie zawodowe przynoszą mi obszary związane z opieką nad maluszkiem oraz czasem połogu, co tworzy moją misję, jaką jest - wspieranie kobiet w macierzyństwie. Każdego dnia łączę moją wiedzę medyczną z doświadczeniem zawodowym oraz osobistą podróżą bycia mamą.